Minister I&W moet stikstofgevolgen tracébesluit ViA15 beter motiveren

De minister van Infrastructuur en Waterstaat moet beter motiveren of haar berekeningen van de stikstofneerslag op beschermde natuurgebieden als gevolg van het doortrekken en verbreden van de A15 en A12 bij Arnhem wel volledig zijn. In de berekeningen wordt de stikstofuitstoot van verkeer op meer dan 5 kilometer afstand van de weg niet meegenomen. Onduidelijk is of daarmee een volledig beeld ontstaat van de hoeveelheid stikstof die neerkomt in beschermde natuurgebieden in de omgeving. Dat is wel een vereiste op grond van Europese natuurwetgeving.

Dit staat in een tussenuitspraak van de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State van vandaag (20 januari 2021) over het tracébesluit ‘A15/A12 Ressen-Oudbroeken (ViA15)’. De minister krijgt een half jaar de tijd om het tracébesluit beter te motiveren of aan te passen.

ViA15

Het tracébesluit maakt het mogelijk de A15 door te trekken en aan te sluiten op de A12. De beide snelwegen worden ook verbreed. De minister wil hiermee de files op de bestaande wegen in de regio Arnhem-Nijmegen aanpakken en de bereikbaarheid, verkeersveiligheid en de doorstroming van het verkeer verbeteren. Tegen het tracébesluit zijn 44 beroepschriften ingediend bij de Afdeling bestuursrechtspraak. Het merendeel van de bezwaarmakers zijn bewoners en bedrijven die in de buurt van de snelwegen wonen of gevestigd zijn.

Stikstofuitstoot

Bij het berekenen van de stikstofuitstoot op beschermde natuurgebieden heeft de minister gebruikgemaakt van het rekenmodel SRM2 in de AERIUS Calculator. De AERIUS Calculator is het programma dat overheden gebruiken bij onder meer tracébesluiten. Het SRM2-rekenmodel in dit programma gaat uit van een zogenoemde afkap voor verkeer. Hierbij wordt stikstofuitstoot van verkeer dat terechtkomt op meer dan 5 kilometer afstand van de weg niet meegenomen in de berekeningen. Dit wijkt af van de berekeningen die de AERIUS Calculator maakt voor andere bronnen van stikstofuitstoot zoals veehouderijen of scheepvaart. Daarbij wordt zo’n afkap niet gebruikt en kan op veel grotere afstanden worden berekend waar stikstof terechtkomt. Naar het oordeel van de Afdeling bestuursrechtspraak heeft de minister geen goede verklaring gegeven voor dit verschil.

Niet goed genoeg gemotiveerd

Daarom heeft de minister niet goed genoeg gemotiveerd dat uit de berekeningen die met dit SRM2-model zijn gemaakt volledig, precies en definitief kan worden geconcludeerd dat het tracébesluit geen nadelige gevolgen heeft voor omliggende Natura 2000-gebieden. Europese natuurwetgeving vereist wel die mate van volledigheid en duidelijkheid.

Het is in dit geval vooral onduidelijk of de berekeningen wel volledig zijn. Een deel van het tracé en omliggende wegen waarop naar verwachting meer verkeer gaat rijden, ligt buiten de 5-kilometergrens. De invloed van dat verkeer op de hoeveelheid stikstof die neerkomt in natuurgebieden is door de afkap buiten beschouwing gebleven. Verder is onduidelijk hoe groot die invloed is. Op dit punt moet de minister haar besluit dus beter motiveren of aanpassen. Voor twee bezwaarmakers, waaronder de Gelderse Natuur en Milieufederatie, die op dit onderdeel bezwaren hadden aangevoerd heeft de Afdeling bestuursrechtspraak een tussenuitspraak gedaan. Als de minister een nieuw besluit heeft genomen, zal de Afdeling bestuursrechtspraak een einduitspraak doen over het tracébesluit.

Andere bezwaren

Tegen het tracébesluit werden naast bezwaren over de stikstofuitstoot, ook veel andere bezwaren aangevoerd. Het gaat dan bijvoorbeeld om bezwaren over geluid, flora en fauna en luchtkwaliteit, maar ook over aspecten zoals alternatieven voor het doortrekken van de A15 en de vrees dat het tracébesluit het woongenot van bezwaarmakers zal aantasten. De Afdeling bestuursrechtspraak heeft in de uitspraak van 200 pagina’s nagenoeg al deze bezwaren ongegrond verklaard. Voor deze bezwaarmakers is met de uitspraak een einde gekomen aan deze procedure.

Gevolg uitspraak

De uitspraak van vandaag kan ook gevolgen hebben voor andere infrastructurele projecten waarbij voor stikstofberekeningen gebruik wordt gemaakt van het rekenmodel SRM2 in de AERIUS Calculator. Uit deze uitspraak volgt dat nog niet vast staat dat die berekeningen tot volledige, precieze en definitieve conclusies kunnen leiden over de hoeveelheid stikstof die terechtkomt in beschermde natuurgebieden.