Interventie STA OP! bewezen effectief bij ouderen met dementie

Veel zorgprofessionals zien onbegrepen gedrag bij mensen met dementie niet als signaal en behandelen dit vaak met psychofarmaca. Dit heeft vaak geen effect, maar wel ernstige bijwerkingen. De interventie STA OP! helpt om dit te voorkomen.

‘STApsgewijs Onbegrepen gedrag en/ of Pijn bij dementie de Baas!’ (STA OP!) biedt zorgprofessionals een systematische analyse en behandeling voor onbegrepen gedrag en/of pijn bij mensen met matige tot ernstige dementie die op een pg-afdeling in een verpleeghuis verblijven. De erkenningscommissie ouderenzorg van Vilans heeft de interventie erkend als effectief met goede aanwijzingen voor effectiviteit.

Minder pijn en gedragsproblemen

Uit onderzoek is gebleken dat verpleeghuisbewoners bij wie STA OP! is toegepast minder pijn en gedragsproblemen vertonen, minder antipsychotica gebruiken en een verbeterde stemming hebben. Ook zorgprofessionals geven aan dat zij STA OP! een goede manier vinden om onbegrepen gedrag bij dementie in kaart te brengen. De interventie is gebaseerd op de Verenso richtlijn Probleemgedrag (2008) en wordt ook genoemd in de herziene richtlijn ‘Probleemgedrag bij dementie’ van Verenso en het Nederlandse Instituut van Psychologen (NIP): https://www.verenso.nl/nieuws/archief/2018/nieuwe-richtlijn-probleemgedrag-bij-dementie 

Pijn lastig te herkennen

Bij mensen met dementie komen neuro-psychiatrische symptomen, zoals agitatie, depressie en apathie veel voor. Deze kunnen een gevolg zijn van lichamelijke aandoeningen, psychosociale factoren en/of pijn. Voor zorgprofessionals is het vaak lastig om pijn goed te onderkennen bij mensen met dementie en hun psychosociale behoeften in kaart te brengen. Dit komt onder andere omdat mensen met matige tot ernstige dementie vaak verminderde mogelijkheden tot communicatie hebben.

Betere verklaring, gerichtere behandeling

Het methodisch en stapsgewijs werken met STA OP! wordt op PG-afdeling(en) de 1ste keer uitgevoerd door een training van het hele multidisciplinaire team. Zorgprofessionals leren en doorlopen alle 6 de interventiestappen met een geselecteerde cliënt in 5 bijeenkomsten van 3 uur, in een periode van 12-13 weken. Zo kunnen zij het onbegrepen gedrag of de gedragsverandering verklaren en oorzaken gericht(er) behandelen.

Significante aanwijzingen voor effectiviteit

‘STA OP! is een mooie, gestructureerde interventie,’ aldus de erkenningscommissie ouderenzorg. ‘In één studie worden sterke, statistisch significante aanwijzingen voor effectiviteit van de interventie gerapporteerd. Er is een afname van agitatie, neuro-psychiatrische symptomen, depressie en van pijn.’

Workshop interventie

De interventie is ontwikkeld door dr. Marjoleine Pieper van het Leids Universitair medisch Centrum. Op 12 juni geeft zij een workshop over de interventie tijdens de 7e landelijke studiedag Omgaan met onbegrepen gedrag bij dementie.

Erkenningstraject interventies ouderenzorg

In de ouderenzorg zijn veel doeltreffende interventies ontwikkeld. Toch zijn ze voor andere professionals vaak moeilijk te vinden en te vergelijken. Het erkenningstraject van Vilans geeft inzicht in goed onderbouwde en effectieve interventies. Twee onafhankelijke commissies (ouderen- en gehandicaptenzorg) beoordelen de ingediende interventies onder voorzitterschap van prof. dr. Henk Garretsen. Wij maken erkende interventies online toegankelijk (www.vilans.nl/databankinterventies) en ze worden opgenomen in de kwaliteitsbibliotheek van Zorginstituut Nederland. Vilans is partner van het samenwerkingsverband Erkenning van Interventies, dat eveneens bestaat uit het RIVM Centrum Gezond Leven, Nederlands Centrum Jeugdgezondheid, Nederlands Instituut voor Sport en Bewegen, Nederlands Jeugdinstituut, Movisie en het Trimbos-instituut.

Uw eigen interventie laten erkennen?

Heeft u een succesvolle aanpak of methodiek ontwikkeld voor de gehandicaptenzorg of ouderenzorg? Is uw interventie ook interessant voor anderen? Wij begeleiden u op weg naar een beoordeling door de erkenningscommissie. Lees hoe het werkt en hoe u zich hiervoor aanmeldt: https://www.databankinterventies.nl/Hoe-werkt-het.html 

Meer informatie

Meer informatie over het erkenningstraject en de interventie STA OP! vindt u op: https://www.databankinterventies.nl/interventie-STA-OP!.html