China vestigt zich als R&D-supermacht

Nog maar 25 jaar geleden gaf China evenveel als Nederland uit aan onderzoek en ontwikkeling (R&D). Nu is dat meer dan alle 27 landen van de Europese Unie samen, en waarschijnlijk worden binnen enkele jaren de Verenigde Staten ook ingehaald. Als het gaat om het aantal publicaties, is China de VS al voorbij. Dat blijkt uit een factsheet over de groei van de Chinese wetenschap die het Rathenau Instituut vandaag publiceert. 

De Chinese investeringen in wetenschap zijn sinds 1996 met ruim 2.700% toegenomen. In de Verenigde Staten groeiden ze in dezelfde periode met 116%, in Nederland met 82%. Die toegenomen investeringen vertalen zich in meer wetenschappers, die op hun beurt ook meer produceren. In 2019 ging China met zo’n 475.000 publicaties per jaar voor het eerst voorbij aan de Verenigde Staten, die decennialang de ranglijst aanvoerden, maar nu op ruim 440.000 bleven steken.

Het Chinese onderzoek groeide in alle domeinen, maar nam vooral in de landbouwwetenschappen fors toe. Opvallend is dat het Chinese onderzoek vrijwel geheel betaald wordt door de overheid (20%) en de Chinese bedrijven (80%), waarbij de invloed van de staat op die bedrijven overigens niet altijd geheel duidelijk is. Financiering vanuit het buitenland, die in de VS goed is voor zo’n 7% en in de EU voor 9% van de onderzoeksfinanciering, is in China vrijwel afwezig (0,4%).

Ondanks haar enorme groei van de afgelopen jaren, lijkt de Chinese wetenschap nog veel ruimte te hebben om verder te groeien. Nederland en de Verenigde Staten hebben ongeveer tien onderzoekers per 1.000 werkenden. In China zijn dat er net iets meer dan twee. Daarnaast heeft de Chinese overheid aangegeven de komende jaren het R&D-budget met jaarlijks 7% te willen verhogen. 

Het aantal publicaties dat Nederlandse en Chinese wetenschappers gezamenlijk uitbrengen, steeg de afgelopen jaren ook flink: van 894 in 2010 naar 4.459 in 2020 (een stijging van 400%). Samenwerking is er vooral binnen de milieuwetenschappen, de multidisciplinaire materiaalwetenschappen en de astronomie en de astrofysica. 

‘Voor de Nederlandse universiteiten biedt de ongekende groei van de Chinese wetenschap samenwerkingskansen’, zegt directeur Melanie Peters van het Rathenau Instituut. ‘Maar we moeten ook oppassen. Zeker bij onderzoek dat zowel een burgerlijke als militaire toepassing kan hebben, als het gaat om intellectueel eigendom en de mogelijke betrokkenheid bij mensenrechtenschendingen.’