Documentaire: Robotisering bij de Nederlandse Landmacht

Robotisering is een essentieel onderdeel van de - toekomstige – Landmacht, volgens de documentaire “Robotisering bij de Nederlandse Landmacht”, onlangs gelanceerd door denktank  Den Haag Centrum voor Strategische Studies (HCSS) in samenwerking met de Koninklijke Landmacht.

De Landmacht experimenteert al langere tijd met Robotic and Autonomous Systems (RAS). In deze documentaire komen diverse hoofdrolspelers binnen en buiten Defensie aan het woord, wordt getoond wat de praktische toepassingen kunnen zijn én waarom het noodzakelijk is dat de Nederlandse krijgsmacht investeert in robotica en autonome systemen. Hoe zet de Landmacht ze nu al in? Wat kan RAS in de toekomst opleveren? En wat zijn de dilemma’s en ethische vraagstukken?

“Als de inzet van robots genegeerd wordt, dan is de strijd bij voorbaat al verloren”, zegt Luitenant-kolonel Martijn Hädicke, programma officier Robotics and Autonomous Systems, aan het begin van de documentaire. Robotica kan ervoor zorgen dat de Koninklijke Landmacht wel winnend het strijdtoneel kan verlaten. Potentiële tegenstanders maken namelijk al volop gebruik van drones, onbemande voertuigen en kunstmatige intelligentie. Innovatie is dus echt noodzakelijk om de bijbehorende toekomstige (militaire) uitdagingen het hoofd te kunnen bieden. En, niet onbelangrijk: met robots kunnen de mensen in het veld nóg beter beschermd worden.

“Je hoeft zelf minder in de vuurlinie te staan om toch het effect te kunnen bereiken wat je wil bereiken. Dat is echt wel een verandering van oorlogsvoering,” legt HCSS Strategisch Analist Patrick Bolder uit over de voordelen van het inzetten van RAS. Tegelijkertijd brengt de inzet van RAS ethische dilemma’s met zich mee. “Dat is de grote vraag: In welke mate gaat de machine beslissen over leven en dood? Dat zijn keuzes die we moeten gaan maken,” zegt Luitenant-kolonel Ilse Verdiesen, Beleidsadviseur bij het Innovatiecentrum Front.

Voorlopig blijven de keuzes over leven en dood en andere ethische afwegingen bij de mens. Het is de mens die het “wat” geeft en de robot die beslist over “hoe”. Ethische richtlijnen worden dus nog steeds door mensen ingesteld, terwijl RAS alleen een ondersteunende rol hebben, zo maakt de documentaire duidelijk.

De documentaire vormt onderdeel van een door HCSS geleid tweejarig project waarin veel meer activiteiten hebben plaatsgevonden. Zo zijn er rapporten van de verschillende onderzoeken gepubliceerd, er zijn meerdere expertsessies gehouden met nationale en internationale stakeholders van binnen en buiten Defensie en er is een vijftal “De Strateeg” podcasts geproduceerd in samenwerking met BNR Nieuwsradio.

De documentaire “Robotisering bij de Nederlandse Landmacht” is nu te zien op het YouTube kanaal van HCSS.

Op 10 maart organiseerde HCSS een online paneldiscussie tussen parlementariërs Sven Koopmans (VVD) en Bram van Ojik (GroenLinks) over het gebruik van Robotica & Autonome Systemen door de Koninklijke Landmacht na aanleiding van de documentaire. Deze discussie is eveneens terug te kijken op het HCSS YouTube kanaal.