Kritieke grondstoffen in de Provincie Zuid-Holland

De provincie Zuid-Holland bevindt zich in een unieke positie om de capaciteiten in de waardeketen voor kritieke grondstoffen uit te breiden. Dit komt door zowel de bestaande grondstoffenverwerkingscapaciteit als andere gerelateerde (industriële) capaciteiten die de grondstoffensector kunnen aanvullen, zo blijkt uit een nieuw onderzoeksrapport van het Den Haag Centrum voor Strategische Studies (HCSS).

Kritieke grondstoffen (Critical Raw Materials, oftewel CRM) zijn metalen en mineralen met een aanzienlijke economische waarde en waarvan de levering aan risico's onderhevig is. Veel bedrijven in Zuid-Holland zijn afhankelijk van kritieke grondstoffen, denk aan lithium, grafiet en kobalt. Ook onze smartphones kunnen niet zonder exotische componenten zoals gallium en germanium. Door technologische ontwikkelingen neemt de vraag naar kritieke grondstoffen alleen maar toe. Tegelijkertijd bestaan er zorgen over de beschikbaarheid van deze grondstoffen. Enerzijds door geopolitieke ontwikkelingen, maar ook door de gevolgen van klimaatverandering en door povere werkomstandigheden in de mijnbouw.

Op verzoek van de provincie Zuid-Holland en in het kader van de Nationale Grondstoffenstrategie van de Nederlandse overheid onderzocht denktank HCSS de mogelijkheden voor de provincie om een grotere rol te spelen in (kritieke) grondstoffenwaardeketens, met een nadruk op verwerking, recycling en urban mining.

Activiteiten rond kritieke grondstoffen zijn beperkt in Zuid-Holland. Veel bedrijven onderzoeken mogelijkheden om hun werkzaamheden uit te breiden van metalen naar kritieke grondstoffen. Er zijn echter nog enkele belangrijke sociale, ecologische, ethische, economische en politieke uitdagingen voor de samenleving, bedrijven en overheden, concluderen HCSS onderzoekers Irina Patrahau, Lucia van Geuns, Michel Rademaker en Tom Draaijer.

Er is werk aan de winkel, aangezien de EU met de Critical Raw Materials Act (CRMA) ambitieuze doelen stelt. EU-wetgeving stelt namelijk dat een deel van de werkzaamheden binnen de EU moet worden uitgevoerd. In 2030 moet volgens deze wetgeving 10% van de vraag naar kritieke grondstoffen in de EU worden gewonnen. Ook moet 40% van deze metalen en mineralen hier worden verwerkt en 25% moet binnen de EU worden gerecycled.

De provincie Zuid-Holland heeft dankzij het Rotterdamse havengebied en bestaande industrie een bijzondere positie om werkzaamheden gerelateerd aan kritieke grondstoffen op te bouwen en uit te breiden. Het HCSS rapport komt met verschillende aanbevelingen om de kansrijke positie te verzilveren. De belangrijkste zijn als volgt: er is onderzoek nodig op welke fysieke locaties bepaalde activiteiten kunnen plaatsvinden. Daarbij moet onderzocht worden welke specifieke processen en welke grondstoffen in de regio verwerkt kunnen worden. Vergunningsprocessen zullen veel sneller moeten. Er moet ingezet worden op het vergroten van kennis over kritieke grondstoffen. Tot slot zijn er investeringen nodig in onderwijs, innovaties en startups die actief zijn met kritieke grondstoffen.

Het rapport is nu te downloaden op de website van HCSS, zowel als een lange Engelstalige versie als een Nederlandse samenvatting.