Rathenau Instituut stelt 10 ontwerpeisen aan de digitale samenleving

Met de doorbraak van ‘immersieve’ technologieën zoals augmented reality, virtual reality en spraakcomputers gaat de digitale samenleving een nieuwe fase in. De fysieke en digitale wereld raken meer dan ooit met elkaar verknoopt. Dat roept urgente maatschappelijke en politieke vragen op. Het Rathenau Instituut publiceert vandaag een manifest met tien ontwerpeisen aan de digitale samenleving van morgen. De eisen zijn opgesteld op basis van drie onderzoeksrapporten van het afgelopen jaar.

Onze vergaande onderdompeling in digitale technologie vervaagt de grens tussen mensen en computer, tussen fysiek en digitaal. Kunnen we nep nog van echt onderscheiden? Hoe gaan we met elkaar om in de nieuwe digitale wereld? Sturen wij de digitale wereld aan, of worden wij door de digitale wereld aangestuurd? Diverse publieke waarden zijn in het geding, waaronder privacy, autonomie, waarachtigheid en gezondheid.

Als startschot voor een breed publiek en politiek debat, stelt het Rathenau Instituut tien eisen die van overheden, bedrijven en burgers om urgente actie en dialoog vragen.

Die eisen zijn:

1.    We willen de baas blijven over ons digitale lijf.

2.    We willen anoniem kunnen blijven.

3.    We willen controle over onze virtuele identiteit.

4.    We willen duidelijkheid over nieuwe digitale eigendomskwesties.

5.    We willen leven in een inclusieve digitale wereld.

6.    We willen kunnen weten dat iets nep is.

7.    We willen bescherming tegen manipulatie en beïnvloeding.

8.    We willen dat onze gezondheid niet geschaad wordt.

9.    We willen een digitale markt met eerlijke machtsverhoudingen.

10.    We willen dat publieke ruimtes publiek blijven.

Het Rathenau Instituut deed onderzoek naar virtual reality, augmented reality en spraaktechnologie. Met deze ‘immersieve technologiën’ worden we dieper dan ooit ondergedompeld in de digitale wereld. Virtual reality transporteert ons naar een volledig kunstmatige wereld, waarin alle geluiden en beelden gecreëerd worden door computers. Augmented reality voegt digitale lagen aan onze ervaring van de werkelijkheid toe. En via spraaktechnologie kunnen we met computers praten, en luisteren vele apparaten, zoals onze smartphones en slimme speakers, op steeds meer plekken met ons mee. Onderzoek naar de brede en diepe impact van deze technologieën op de samenleving resulteerde in het vandaag gepresenteerde manifest.