'Topambtenaren die inclusieve werkcultuur willen moeten zelf goede voorbeeld geven'

Topambtenaren op diverse ministeries uiten hun zorgen over de verruwing en polarisatie in het maatschappelijke debat. In een interne brief roepen ze medewerkers op om zich uit te spreken tegen racisme en discriminatie en met elkaar in gesprek te blijven. Maar hoe zorg je ervoor dat mensen daadwerkelijk in actie komen? Drie effectieve manieren.

1. Geef het goede voorbeeld

In de brief wordt gepleit tegen racisme en discriminatie en voor inclusie en respectvol omgaan met elkaar. Diverse onderzoeken laten zien dat dat goed werkt. Mensen passen hun gedrag sneller aan sociale normen aan als mensen met aanzien het gewenste gedrag uitdragen. De topambtenaren geven daarmee het goede voorbeeld. 

2. Faciliteer het gesprek 

Gesprekken over moeilijke onderwerpen worden steeds vaker vermeden door overheden en organisaties uit angst voor polarisatie. Wetenschappelijke kennis laat zien dat dat juist een omgekeerd effect kan hebben. Polarisatie is een proces van vier fasen: rust, ongemak, spanningen en escalatie. Hoe eerder je in actie komt, hoe beter. In de rustfase kunnen werkgevers een gesprek tussen medewerkers organiseren. Het is wel belangrijk dat er sprake is van gelijkwaardigheid en dialoog. Er moet écht geluisterd worden naar elkaar, zonder gelijk te (ver)oordelen. Zo kun je verschillende meningen naast in plaats van tegenover elkaar zetten en kunnen mensen zich in verschillende perspectieven verplaatsen. Gespreksmethoden als Deep Democracy of Geweldloze communicatie helpen hierbij. 

3. Activeer omstanders 

De briefschrijvers roepen op om niet te zwijgen over discriminatie en racisme op het werk. Ook dat is heel belangrijk. Als omstanders ingrijpen bij discriminatie kan dat gedrag veranderen. Veel mensen durven zich echter niet uit te spreken of weten niet hoe. Daarom is het belangrijk om trainingen te geven die omstanders handvatten geeft zodat ze wel in actie komen. Ook het Bystander Intervention Model kan helpen.

Door het goede voorbeeld te geven, het gesprek aan te gaan en actie te stimuleren kunnen organisaties een inclusieve en veilige werkcultuur bevorderen.