Nadia Moussaid: ‘Politieke oplossing voor de Rohingya lijkt ver weg'

Presentatrice Nadia Moussaid reisde als ambassadeur voor Save the Children naar Cox’s Bazar in Bangladesh om het grootste vluchtelingenkamp ter wereld te bezoeken. Ze zag daar onder meer hoe Rohingya-meisjes en vrouwen moeten vechten voor hun veiligheid en hoe kinderen nog altijd achtervolgd worden door de trauma’s van hun vlucht uit Myanmar. “De gevolgen van deze crisis zijn humanitair. Ik zag hoe Save the Children zich blijft inzetten voor de problemen van kinderen en hun ouders. Maar deze crisis blijft vooral een politiek probleem”, aldus Moussaid.

De gesprekken met de overheden in Myanmar en Bangladesh zijn essentieel om deze vluchtelingen een écht thuis te kunnen bieden. “Samen met andere hulporganisaties helpt Save the Children met het verzamelen van bewijs voor de misdaden tegen de Rohingya-minderheid. Ook roept de hulporganisatie de VN-Veiligheidsraad op zowel de regering van Myanmar als de legertop te verwijzen naar het Internationaal Strafhof in Den Haag. De misdaden tegen deze minderheid – de VN spreekt van etnische zuivering - mogen niet onbestraft blijven.”

Meisjes onder druk

Op dit moment is de islamitische Rohingya-minderheid stateloos omdat Myanmar – het land waar zij vandaan gevlucht zijn – ze niet erkent als bevolkingsgroep. Zonder staatsburgerschap hebben zij geen mogelijkheid om te werken of echt onderwijs te volgen. Ook worden zij gediscrimineerd en buitengesloten. In de kampen in Cox’s Bazar – waar bijna een miljoen Rohingya wonen – zijn weinig voorzieningen en is het vooral in de nacht erg onveilig. Moussaid: “Een meisje vertelde me dat ze bang is om ontvoerd te worden. Op straat wordt ze door mannen nageroepen en haar ouders adviseren haar om dag en nacht binnen te blijven”, aldus Moussaid. “Ik ben onder de indruk van de veerkracht van de mensen hier. Vooral de vrouwen maakten indruk. Ik sprak een moeder die erop hamerde dat haar kinderen goed onderwijs krijgen, zodat zij niet – zoals zij zelf – ongeschoold blijven. Ze willen er alles aan doen om hun kinderen niet op te laten groeien zonder enig perspectief." 

Mentale problemen

Moussaid bezocht projecten van Save the Children. De hulporganisatie zit al tientallen jaren in de kampen en wist een basis op te bouwen voor de Rohingya. “De acute honger en ziekte lijkt op dit moment voorbij, maar de onderliggende problemen zijn groot”, aldus Moussaid. Bijna de helft van de vluchtelingen in Cox’s Bazar ervaart dagelijks stress. Een kwart van hen ervaart depressieve gevoelens, blijkt uit onderzoek van Save the Children in Bangladesh. “Veel kinderen hebben psychosociale hulp nodig. Een jongetje vertelde mij dat hij piloot wil worden zodat hij zijn familie in veiligheid kan brengen als er weer een crisis uitbreekt. Hij slaapt slecht omdat hij steeds denkt aan de vlucht die hij moest maken. Een andere jongen vertelde dat hij er alles aan wil doen om terug te gaan naar zijn vroegere leven. Hij voelt zich gevangen in het kamp.” Teruggaan naar Myanmar is voor de Rohingya nog geen optie. De gesprekken die hierover tussen de betrokken overheden worden gevoerd – ook die onder begeleiding van de VN - leveren weinig op. De Rohingya worden nog altijd niet erkend door de overheid in Myanmar en kunnen geen identiteitsbewijs krijgen.

Verloren generatie

In de Child Friendly Spaces –  activiteitencentra van Save the Children – signaleren jeugdwerkers welke kinderen mentale support nodig hebben. Ook wordt er onderwijs gegeven aan de jongste kinderen en worden Rohingya-jongeren gestimuleerd om zich als vrijwilliger voor de gemeenschap in te zetten. “Formeel onderwijs is nog altijd niet mogelijk”, aldus Moussaid. “Maar de kinderen die naar school kunnen dankzij Save the Children, zijn enorm gemotiveerd. Voor de meesten is dit de eerste en enige mogelijkheid om wat te leren.” De Rohingya zijn stateloos en mogen in Myanmar niet leren of werken. ”Een veilige terugkeer moet gegarandeerd worden, net als erkenning van hun status en vervolging van de daders van de mensenrechtenschendingen”, aldus Moussaid

Nadia Moussaid is woensdagavond 6 augustus om 22.29 uur te zien bij Zomer met Art waar zij spreekt over de ervaringen van haar reis naar Cox’s Bazar.