Cedris: Vervang uitkeringsregime door nieuwe basisbaanregeling

Niet het recht op een uitkering, maar het recht op betaald werk moet de norm worden. Daarvoor moet het huidige uitkeringsregime worden vervangen door een landsdekkende basisbaanregeling. Dat is de boodschap die Cedris vandaag afgeeft. Werkzoekenden voor wie de arbeidsmarkt vooralsnog geen plek (meer) biedt en werkzoekenden die zelf de stap naar de arbeidsmarkt (nog) niet kunnen maken, krijgen geen uitkering, maar een basisbaan met een salaris.

Momenteel is 72% van de mensen in de bijstand langer dan twee jaar afhankelijk van een uitkering, en 43% zelfs langer dan vijf jaar. De Coronacrisis zorgt voor een verdere stijging van het aantal uitkeringsgerechtigden. De afgelopen periode is hier door een aantal partijen al terecht de vinger op gelegd[1]. Door de terugval van een betaalde baan naar een uitkering worden niet alleen mensen tekort gedaan, maar ook onze economie en samenleving. Een basisbaanregeling kan een groot deel van dit probleem ondervangen. Door werkzoekenden voortaan een basisbaan te bieden, vallen ze niet terug in inactiviteit, maar blijven ze behouden voor de arbeidsmarkt en ontvangen ze een zelfverdiend salaris.

Invulling door markt en overheid

Het gaat om echt werk, waar waarde tegenover staat en waarvoor een prijs wordt betaald. De werknemer is bij voorkeur bij een reguliere werkgever in dienst. De basisbaanregeling wordt dan ook gedragen door de publieke en private sector. Het aantal mensen dat valt onder de basisbaanregeling ademt mee met de economische situatie. In economisch goede tijden, met weinig werkloosheid, draagt de marktsector via het aanbieden van werk en gerichte opdrachten meer bij dan in economisch mindere tijden. In economisch moeilijker tijden wordt er meer gevraagd van de overheid. Dan worden er extra banen gecreëerd, omdat er dan meer mensen instromen in de basisbaanregeling.

Basisbaan levert rendement op

Dit kost geld, maar die investering levert in tegenstelling tot een uitkering veel rendement op. ‘Voor bedrijven is het gemakkelijker om, op het moment dat de economie weer aantrekt, werknemers vanuit een basisbaan in dienst te nemen. Het zorgt er bovendien voor dat mensen werkfit blijven, het voorkomt dat mensen langdurig afhankelijk zijn van een uitkering, het verkleint gezondheidsrisico’s  en schulden, maar het allerbelangrijkste is dat mensen mee blijven doen en een prestatie leveren’, aldus Job Cohen, voorzitter van Cedris.  

Landsdekkende regeling

Een basisbaanregeling is een landsdekkende regeling, die lokaal of regionaal moet worden ingevuld. Volgens Cedris kan het tot stand brengen van de basisbanen bij gemeenten en bij sociaal ontwikkelbedrijven worden belegd. Deze bedrijven hebben bewezen de begeleiding naar betaald werk uit te kunnen voeren, eventueel via detacheringscontracten, of door het werkgeverschap zelf in te vullen.

Al eerder is door de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid en de commissie Borstlap geadviseerd om een basisbaan te bieden in plaats van een uitkering. Cedris heeft deze adviezen nu verder uitgewerkt. Deze uitwerking sluit ook aan bij het rapport van het Platform Toekomst Arbeid, waaraan een groot aantal  partijen deelnemen, dat later deze week gepubliceerd wordt.  

[1] Zie:  Alliantie Samenwerken voor Werk: activerende-arbeidsmarkt-noodzakelijker-dan-ooit-

en https://www.nederlandkansrijk.nl/