NSE 2023 | Met name studenten met ‘onzichtbare’ ondersteuningsbehoefte ervaren drempels

Vandaag publiceert Expertisecentrum inclusief onderwijs (ECIO) het jaarlijkse studenttevredenheidrapport over studeren met een ondersteuningsbehoefte. Redenen voor extra hulp zijn bijvoorbeeld psychische klachten, mantelzorgtaken of een fysieke beperking. Ruim 15% van de studenten in het hbo en wo geeft aan ondersteuningsbehoefte te hebben. Bijna de helft (45%) van deze studenten geeft hierdoor aan (heel) veel belemmering te ervaren bij het volgen van hun opleiding. Opvallend is dat studenten met psychische aandoeningen en ADHD relatief vaak aangeven (heel) veel belemmering te ervaren. Deze studenten zijn het minst bekend met en tevreden over de hulp vanuit de onderwijsinstelling. Denk hierbij bijvoorbeeld aan de mate van begrip die ze ervaren voor hun hulpvraag. Het rapport is gebaseerd op de Nationale Studenten Enquête (NSE) 2023.

,,Een opvallend resultaat is dat relatief veel studenten aangeven een opleiding te volgen met psychische klachten of AD(H)D, maar juist deze groep de meeste belemmering ervaart en het minst bekend is met de voorzieningen” - Lotte Scheeren, hoofdonderzoeker van het Expertisecentrum inclusief onderwijs (ECIO)

Ruim 15% van de studenten volgt een opleiding met een ondersteuningsbehoefte

38.203 studenten (15,1%) van de 252.329 respondenten gaven aan dat zij een ondersteuningsbehoefte hebben. In totaal vinkten zij 55.687 bijzondere omstandigheden, beperkingen, ziektes of aandoeningen aan (gemiddeld 1,5 per student). Meestal gaat het hierbij om een functiebeperking (82,4%) en in mindere mate om een bijzondere persoonlijke of familieomstandigheid (12,4%).

85% van studenten met een ondersteuningsbehoefte ervaart belemmering

85% van de studenten met een ondersteuningsbehoefte ervaart minimaal “een beetje” belemmering bij de opleiding door hun beperking, ziekte, aandoening of bijzondere omstandigheid. Bijna de helft (45%) van de studenten met een ondersteuningsbehoefte geeft aan (heel) veel belemmering te ervaren.

Studenten met een psychische aandoening zijn het minst tevreden

Opvallend is dat respondenten met psychische aandoeningen en ADHD relatief vaak aangeven (heel) veel belemmering te ervaren. Deze aandoeningen komen ook relatief vaak voor (psychische aandoening 23% en ADHD 27%). We zien dat studenten met onzichtbare aandoeningen en bijzondere omstandigheden, zoals psychische aandoeningen, persoonlijke- en familieomstandigheden, gemiddeld minder bekend zijn met de aanwezige voorzieningen. Daarnaast zien we dat deze studenten het minst tevreden zijn over de geboden voorzieningen tegenover studenten met een motorische beperking.  

,,Dit rapport laat zien dat niet alle hulpvragen aan de buitenkant goed zichtbaar zijn, bijvoorbeeld als je last hebt van psychische klachten, maar dat deze studenten wel degelijk tegen hobbels aan lopen in het volgen van onderwijs. Voor inclusief onderwijs is het van belang om ook met deze studenten rekening te houden.” -  Joyce van der Wegen, programmamanager externe relaties ECIO

Bekendheid met ondersteunende voorzieningen scoort laag

We zien grote verschillen in de bekendheid van studenten met de aanwezige voorzieningen. Waar ongeveer 33% van de studenten met een ondersteuningsbehoefte toetsvoorzieningen (zoals extra tijd, versoepeling deadlines, aparte ruimte, medische hulpmiddelen) niet kent, is ongeveer 74% van de studenten met een ondersteuningsbehoefte niet bekend met mogelijke financiële compensatie (zoals het Profileringsfonds, DUO). Ook de bekendheid met onderwijsvoorzieningen (zoals aanwezigheidsplicht, terugkijken colleges, vervoer, tolken) en zelfstudievoorzieningen (zoals software, cursusaanbod studietechnieken) scoort lager dan 50%.

,,Het is logisch dat het moeilijker is om studenten met een ‘onzichtbare’ ondersteuningsvraag te bereiken, maar tegelijkertijd moeten we hun problemen niet uit het oog verliezen. Hierbij kan het helpen om vaker naar studenten te benoemen dat je ook op extra hulp kan rekenen als je voor een familielid zorgt of met psychische klachten studeert” - Joyce van der Wegen, programmamanager externe relaties ECIO

Best scorende hoger onderwijsinstellingen op tevredenheid beschikbare faciliteiten

Onder de grote hogescholen zijn de studenten van Christelijke Hogeschool Windesheim het meest tevreden. HAS green academy en Hogeschool Van Hall Larenstein scoren hoog onder de middelgrote hogescholen. Bij de kleine hogescholen zijn de studenten van Driestar educatief, Pedagogische Hogeschool de Kempel en Stichting Hogeschool Viaa het meest tevreden. Universiteit voor de Humanistiek, Universiteit Twente, Wageningen University en Radboud Universiteit Nijmegen scoren als universiteit het hoogste.