'Leiders als Matthijs van Nieuwkerk zijn te weinig bereid de schuld op zich te nemen'

Dit is een expertquote van Charlotte Van Asseldonk, Expert in leiderschapsontwikkeling en eigenaar, de TalentenLeider.

U kunt dit bericht, of delen hiervan gebruiken op uw kanalen, met vermelding van de naam van de expert en organisatie. Aanleiding: Matthijs van Nieuwkerk: ‘Waarom was ik op momenten verdomme zo’n lul?’

Leiders zijn te weinig bereid de waarheid te erkennen en de schuld op zich te nemen, als de cultuur in hun organisatie is verziekt. Terwijl het heel belangrijk is dat zij benoemen wat er echt aan de hand is en verantwoordelijkheid nemen voor hun eigen aandeel daarin. Dat zijn de belangrijkste interventies die zij kunnen doen.

Vaak leiden schaamte en trauma ervoor dat zaken angstvallig worden genegeerd of weggemoffeld. Denk bijvoorbeeld aan grensoverschrijdend gedrag, maar ook bijvoorbeeld een dodelijk ongeluk in de organisatie of een grote fraudezaak. Het is zo pijnlijk, dat leiders er liever niet teveel aandacht aan besteden.

De pest van het wegmoffelen is dat het toch blijft oppoppen, als een bal die je onder water duwt die steeds weer boven komt. Zolang dat soort gebeurtenissen niet volledig erkend worden, houdt het de organisatie in de greep.

Matthijs van Nieuwkerk laat hier dan ook een grote kans liggen in zijn interview in het NRC. Hij wist van de incidenten en van zijn driftbuien maar hij wist niet dat dat zoveel mensen ongelukkig en ziek heeft gemaakt. Ook geeft hij aan dat Personeelszaken hem nooit heeft verteld dat er burn-outs waren. Hij verschuilt zich daarmee achter anderen. De ernst en consequenties van zijn gedrag worden daarmee niet volledig erkend. Beter had Matthijs hardop kunnen erkennen wat ‘waar’ is. Bijvoorbeeld: ,,Ja de redactie van DWDD was een burn-out-fabriek”. En: ,,Ja, ik ben de leider geweest van een redactie waar veel mensen ongelukkig en ziek werden’”. Ook had hij daarvoor expliciet verantwoordelijkheid moeten nemen: ,,Ja, dat is mijn schuld.”

Het is een enorm belangrijke vaardigheid van leiders om hardop te zeggen wat waar is, hoe pijnlijk soms ook, en daar verantwoordelijkheid voor te nemen. Zelfs al wist de leider van niets of heeft hij er geen directe schuld aan. Hun expliciete erkenning zorgt ervoor dat de weg vrij is voor de organisatie en hun medewerkers om weer vrij te ademen.