Enthousiasme over werk en werkgever daalt bij Nederlandse werknemers

Voor het eerst sinds een paar jaar is het aantal promoters gedaald bij Nederlandse bedrijven. Van 31% in 2022 naar 27% in 2023. De stijgende trend van de afgelopen jaren wordt daarmee omgebogen. Minder promoters betekent minder enthousiaste medewerkers die hun werkgever zouden aanbevelen bij anderen. Opvallend is dat de gemiddelde tevredenheid van Nederlandse werknemers juist iets is gestegen: 7,5 in 2023 tegenover 7,4 in 2022. Dit blijkt uit het medewerkerbelevingsonderzoek dat onderzoeks- en adviesbureau Integron jaarlijks uitvoert onder zo’n 5.000 deelnemers verdeeld over dertien branches. 

Volgens Robert Mentink, BU Manager Employee Experience bij Integron, zijn er verschillende redenen waarom het aantal promoters en daarmee het aantal enthousiaste medewerkers daalt. “Promoters worstelen bij veel organisaties nogal eens met de werk-privébalans. Juist enthousiaste medewerkers doen hun werk graag, maar nemen vaak ook lang te veel hooi op hun vork. Dat zorgt hier en daar voor ergernis en meer uitval. Daarnaast merken ook promoters dat het leven duurder is geworden. Daarom staat salaris ook bij hen in de top van verbeterpunten, evenals de wens naar meer waardering, vooral van hun leidinggevende. Niet voor niets adviseren wij organisaties niet alleen te investeren in het beter maken van minder goed lopende zaken, maar zeker ook energie te steken in hun ‘sterspelers’. Verder zien we dat het aantal detractors (niet-aanbevelers) stijgt van 19% in 2022 naar 21% in 2023. Vooral over het vaak ontbreken van leiderschapskwaliteiten oordelen zij streng. Daarnaast zien medewerkers te weinig vooruitgang of perspectief op het vlak van salaris en secundaire arbeidsvoorwaarden.”

Perfect storm: bijna overal personeelstekort

Ook een factor van belang in de ‘enthousiasme-daling’ is het bijna chronische tekort aan medewerkers op de arbeidsmarkt. Mentink: “Eigenlijk zou je dit een perfect storm kunnen noemen. In de volledige breedte is dit te zien. Beweging op de arbeidsmarkt zorgt voor lokale werkdrukpieken binnen organisaties. Kijkend naar het totaalplaatje zien we dat het aantal mensen dat een te hoge werkdruk ervaart, steeg met 3% ten opzichte van 2022. En voorlopig hoeven we nog geen daling te verwachten.  Mensen die het afgelopen jaar gesolliciteerd hebben op een andere baan ervaren hun werkdruk ook vaker als te hoog: 33% ten opzichte van 25% bij niet-gesolliciteerd. De groep die een goede werkdruk ervaart, omvat ook de grootste groep promotors. Kijkend naar werkdruk en het enthousiasme van werkend Nederland, blijkt dat toppresterende organisaties met een ‘goede’ werkdruk écht winnen. Want ons onderzoek naar de ROI van gelukkige medewerkers toont dat juist de promotors minder lang verzuimen en minder vaak vertrekken naar een ander baan.”

Generatieverschillen: vooral Gen Z is ‘on the move’

Het onderzoek toont, inzoomend op de verschillende generaties, dat vooral de generaties die al wat langer op de arbeidsmarkt zijn minder enthousiast zijn geworden. Mentink: “De generatie X en babyboomers laten beiden een verschuiving zien door een afname van promotors. Gen Z (geboren tussen 1996 en 2005) is redelijk verdeeld. Daar zijn de promotors en detractors bijna in balans. Dit zorgt voor de laagste eNPS van de verschillende generaties: +2. Bovendien zijn vooral deze jonge medewerkers het minst betrokken van de huidige generatie op de arbeidsmarkt. Zij gaan zogezegd ‘on te move’. 34% van de Gen Z-respondenten zegt gesolliciteerd te hebben naar een baan bij een andere werkgever in de afgelopen twaalf maanden. 43% is van plan dit aankomend jaar te doen. Het draait bij deze groep niet direct om tevredenheid, maar vooral ook om ontwikkel- en ontplooiingsmogelijkheden. Het is een groep om goed in de gaten te houden qua aandeel en qua impact. Verwacht wordt dat in 2025 27% (bijna 3 miljoen mensen) en in 2030 34% (3,7 miljoen mensen) van de beroepsbevolking vallen in Generatie Z.”

eNPS daalt, maar blijft in de meeste branches positief

Voor vrijwel elke branche geldt dat het enthousiasme en daarmee de eNPS (employee Net Promoter Score) daalt in vergelijking met 2022. Maar de meeste branches zitten nog wel op een positieve eNPS. Kijkend naar de verschillende branches is binnen de Overheid de grootste verschuiving zichtbaar. Deze had in 2022 nog de hoogste eNPS (+26), maar inmiddels staat het ‘enthousiasme’ net boven het landelijk gemiddelde (+7). Dat komt deels door de dalende tevredenheid over de doorgroeimogelijkheden. Het belang van het salaris nam ook toe, samen met de onvrede hierover. Medewerkers in de installatiebranche daarentegen staan dit jaar op plek 1 met een eNPS van +25. De gemiddelde tevredenheid neemt voor hen ook toe: van 7,3 naar 7,5. Deze stijging wordt vooral veroorzaakt door de betere werk-privébalans/ flexibelere werktijden, betere relatie met leidinggevenden (meer waardering en afspraken worden beter nagekomen) en werkzekerheid. Net als vorig jaar wordt in de branche Facilitaire dienstverlening de laagste eNPS gemeten. Deze plek wordt dit jaar gedeeld met Groothandel. Allebei komen uit op -7.

Over Integron – Happy People, daar doen wij het voor

Integron richt zich op het bevorderen van het geluk van werkende mensen bij organisaties. Wij maken impact door inzicht. Samen, met passie, enthousiasme en plezier streven we de strategische doelen na van onze opdrachtgevers. Met een aanpak op langere termijn, bieden we Employee Experience (EX) en Customer Experience (CX) feedback programma's die helpen aan het bouwen van gelukkige medewerkers, enthousiaste klanten en een beter bedrijfsresultaat.

Over het onderzoek

Integron heeft voor de veertiende keer het medewerkerbelevingsonderzoek uitgevoerd via een steekproef van zo’n 5.000 Nederlanders. Een representatieve afspiegeling van de Nederlandse beroepsbevolking. Het onderzoek is begin 2023 uitgevoerd. De volgende branches zijn daarin meegenomen: Bouw, Installatie, Facilitaire dienstverlening, Financiële dienstverlening, Groothandel, ICT, Industrie, Onderwijs, Overheid, Kennisintensieve dienstverlening, Retail, Transport en logistiek en Zorg en welzijn.