'Wat de samenleving vindt van verruiming embryo-onderzoek is nog niet bekend'

Binnen de huidige Embryowet mogen embryo’s 14 dagen lang op kweek gehouden worden voor specifieke zwangerschaps- en onderzoekstoepassingen. Donderdag 25 april licht de Gezondheidsraad aan de Tweede Kamer zijn advies toe om deze grens te verleggen naar 28 dagen. Als de Tweede Kamer dit advies overneemt, zou Nederland het allereerste land ter wereld zijn dat de internationale 14-dagen standaard niet meer aanhoudt.   

De Gezondheidsraad baseert zijn advies op drie elementen: een ethische analyse van de beschermwaardigheid van het embryo, het wetenschappelijk belang van onderzoek met embryo’s ouder dan 14 dagen en het maatschappelijk perspectief.

Volgens het Rathenau Instituut, dat onderzoek doet naar de impact van technologie op de samenleving, is dit laatste element nog niet voldoende onderzocht. Het is belangrijk om meer inzicht te krijgen in de argumenten, overwegingen en achterliggende waarden van burgers, voordat de ingrijpende wetswijziging wordt doorgevoerd. Worden die voorwaarden en principes niet in kaart gebracht, dan kan dit het draagvlak voor een wetswijziging ondermijnen.

Uit eerder onderzoek over het aanpassen van het DNA van embryo’s, blijkt dat burgers zeer genuanceerd denken over onderzoek met embryo’s. Deelnemers zonder principiële bezwaren tegen embryo-onderzoek, waren niet zonder meer vóór het kweken van embryo's voor onderzoek. Zij stelden vaak strikte voorwaarden aan dit type onderzoek. Anderen, met aanvankelijk meer principiële bezwaren tegen embryo-onderzoek, konden vanuit bepaalde overwegingen toch tot de conclusie komen dat embryo-onderzoek in bepaalde gevallen wél acceptabel is. Deze bevindingen staan in scherp contrast met de voor-óf-tegen-benadering die nu vaak overheerst in het debat over verruiming van de embryowet.

Het Rathenau Instituut benadrukt dat het gesprek over het verruimen van de embryowet nog niet structureel heeft plaatsgevonden, en roept op dit alsnog te doen.