Een op de twee gevluchte kinderen uit Oekraïne is angstig en bezorgd over toekomst

Onderzoek Save the Children: Nederland scoort slecht op toegang tot gezondheidszorg en informatie aan Oekraïense kinderen

Kinderen die de oorlog in Oekraïne zijn ontvlucht, worstelen met hun mentale gezondheid en hebben vaak moeite om zich aan hun nieuwe situatie aan te passen. Ze voelen zich in hun gastland minder gelukkig, zijn angstig, rusteloos en eenzaam en maken zich zorgen over de toekomst. Die gevoelens worden versterkt als er geen fysiek onderwijs wordt gevolgd. Jongeren vanaf 16 jaar ervaren meer negatieve gevoelens dan jongere kinderen. Dat blijkt uit nieuw onderzoek van Save the Children onder ruim 1000 kinderen van 12 tot 18 jaar en hun verzorgers in acht Europese landen, waaronder Nederland.

De helft van de kinderen onder de 16 jaar ervaart meer angst sinds zij Oekraïne zijn ontvlucht, bij kinderen van 16 jaar en ouder stijgt dit tot 78%. 57% van de kinderen voelt zich een beetje of veel minder gelukkig. Bij de oudere kinderen vanaf 16 jaar ligt dat percentage op 66%. Twee op de vijf kinderen (44%) geeft aan zich eenzaam te voelen en 55% maakt zich zorgen over de toekomst.

Meer aandacht nodig voor psychisch welbevinden op school

Uit het onderzoek blijkt dat Oekraïense kinderen die naar school gaan, zich minder eenzaam voelen. Hoewel voor de zomer in de Europese landen slechts twee op de drie Oekraïense kinderen naar school gingen, staan in Nederland inmiddels bijna alle Oekraïense kinderen op school ingeschreven. Gezien alle druk op de scholen en leerkrachten blijft het de vraag of het onderwijs in alle gevallen passend is.

Maar het onderzoek onderstreept volgens Save the Children tevens dat er geïnvesteerd moet worden in het psychisch welbevinden van de kinderen op school. Save the Children start volgend jaar met haar TeamUp programma in een klas met Oekraïense kinderen op een basisschool in Tilburg. TeamUp is via gestructureerde sport- en spelactiviteiten gericht op psychosociale ondersteuning van kinderen.

"Kinderen en hun ouders of verzorgers willen terug naar huis, maar het is onzeker op welke termijn dat kan. De EU en de regering moeten er voor zorgen dat kinderen uit Oekraïne hun recht op bescherming, gezondheid en onderwijs ten volle kunnen genieten en zich kunnen ontplooien in hun gastland”, aldus Pim Kraan, directeur van Save the Children Nederland.

Onbekendheid met beschikbare diensten en mentale gezondheidszorg

Vooral in Nederland weten kinderen (51%) en hun ouders of verzorgers (68%) niet waar zij terecht kunnen voor hulp, waar te sporten, een hobby uit te oefenen of waar zij terecht kunnen voor medische of mentale zorg. Daarin scoort Nederland volgens het onderzoek opvallend slechter dan het gemiddelde. Gemiddeld liggen deze percentages op 36% voor de kinderen en 59% voor de ouders.

Meer dan de helft van de ondervraagde kinderen denkt dat hun situatie zal verbeteren door vriendschap te sluiten met kinderen uit het gastland (57%), door te gaan sporten of hun hobby's uit te oefenen (56%) en de lokale taal te leren (54). Jongens melden aanzienlijk vaker dan meisjes dat zij verlangen naar vrienden in hun gastgemeenschap (respectievelijk 64% en 52%).