Steun voor wetgeving voltooid leven flink gegroeid

Ruim zeven van de tien Nederlanders (71 procent) vinden dat er een wet moet komen die stervenshulp mogelijk maakt voor ouderen die vinden dat hun leven voltooid is.    

Dat blijkt uit een representatief onderzoek van onderzoeksbureau Motivaction in opdracht van de NVVE, de Nederlandse Vereniging voor een Vrijwillig Levenseinde. Het onderzoek werd gedaan in het kader van de World Right To Die Day op 2 november. Elk jaar wordt op deze dag wereldwijd de aandacht gevestigd op het feit dat veel mensen regie op hun levenseinde willen voeren. Hetzelfde onderzoek werd eerder gedaan in 2017. De acceptatie van een vrijwillig levenseinde is gegroeid. In 2017 vond 64 procent dat wettelijk geregelde stervenshulp voor ouderen bij een voltooid leven mogelijk moest zijn, in 2024 is dat 71 procent. 

Iemand kennen 

Ervaring hebben met voltooid leven heeft grote invloed op hoe wordt gedacht over een Wet voltooid leven. Mensen die iemand kennen die zegt aan een voltooid leven te lijden (of dit zelf ervaren), zijn vaker voorstander van zo'n wet: 80 procent vindt dat zo’n wet er moet komen. Van de mensen die niet zo iemand kennen, is 67 procent voorstander. 40 procent van de respondenten geeft aan iemand te kennen die het leven als voltooid ervaart en niet verder wil leven. Dit was in 2017 34 procent.  

Redenen 

Volgens de huidige wettelijke regels is hulp bij zelfdoding of euthanasie mogelijk bij ondraaglijk en uitzichtloos lijden op grond van een medische (lichamelijke of psychische) aandoening. Alleen een arts mag stervenshulp bieden. De meest genoemde redenen om ook stervenshulp mogelijk te maken voor mensen die niet ziek zijn, zijn ‘mensen niet onnodig laten lijden’, ‘het recht om over het eigen lichaam te beschikken’ en ‘mensen moeten niet verplicht worden om door te leven tegen hun wil’. Tegenstanders zijn bang ‘dat zo’n beslissing te makkelijk genomen wordt’, vinden ‘dat het leven van ouderen moet worden verbeterd’ of wijzen het af om godsdienstige redenen.  

Opvallend is de groei in draagvlak voor de stervenshulp door een levenseindebegeleider, niet zijnde een arts. In 2017 was 28 procent het eens met de stelling ‘Een levenseindebegeleider zou hulp bij zelfdoding mogen uitvoeren’, in 2024 is dat percentage gegroeid naar 38 procent.   

Politieke voorkeur 

Voor het onderzoek werd ook gevraagd naar de politieke voorkeur van respondenten. Hieruit blijkt dat 77 procent van de stemmers op een van de huidige coalitiepartijen (PVV, VVD, NSC en BBB) vinden dat er een Wet voltooid leven moet komen, tegen 72 procent van de aanhang van  de niet-regerende partijen. 70 procent van de stemmers op een van de vier coalitiepartijen steunt de stelling ‘Mensen moeten zelf kunnen bepalen of zij hun leven willen beëindigen als zij hun leven als voltooid ervaren’; van kiezers op niet-regeringspartijen is dat 65 procent.  

In de kou 

Fransien van ter Beek, NVVE-bestuursvoorzitter, zegt dat het hoog tijd wordt dat de politiek werk maakt van het vrijwillig levenseinde. ‘Er blijkt steeds weer, nu ook weer, dat mensen zélf willen kunnen beslissen over hun eigen leven en niet onnodig willen lijden. De euthanasiewet biedt de mogelijkheid tot waardig sterven als je medisch aantoonbaar ondraaglijk en uitzichtloos lijdt. Dat is heel goed. Maar er is een groep mensen met een serieuze doodswens die niets aan deze wet heeft. Hoe kan het dat de mening van zoveel kiezers niet serieus wordt genomen? Waarom laten we die mensen in de kou staan? Waarom moeten zij hun toevlucht nemen tot een illegaal circuit met alle schimmigheden van dien?’