'Robots kunnen eenzaamheidsepidemie oplossen, mits weerstand en regels minder worden'

Dit is een expertquote van Dr. Margo van Kemenade, associate lector bij het lectoraat Robotica., Inholland Hogeschool.

U kunt dit bericht, of delen hiervan gebruiken op uw kanalen, met vermelding van de naam van de expert en organisatie. Aanleiding: Helft van de 65-plussers voelt zich regelmatig eenzaam. Bij 18- tot 65-jarigen is het weinig anders. ’Dat zijn schokkende uitkomsten’ | Noordhollands Dagblad

In 2022 was 54 procent van alle 75-plussers en 63 procent van de 85-plussers eenzaam. Eenzaamheid is emotioneel en lichamelijk verwoestend en zal door vergrijzing en personeelstekorten in de zorg de komende decennia toenemen. Zorgrobots bieden een uitkomst, mits de weerstand afneemt en wet- en regelgeving versoepelt. Ouderen, zorg, familie en de innovatiekracht van Nederland zijn daarbij gebaat.

Zorgrobots effectief tegen eenzaamheid

Onderzoek toont aan dat zorgrobots helpen tegen eenzaamheid. Tien jaar geleden al had een simpele robot toch positieve resultaten op ouderen. Ze voelden zich snel verbonden met de robot en het bood hun verlichting bij het doorkomen van de dag. Die technologie kon ouderen dus al minder eenzaam maken en de mogelijkheden hiervoor nemen alleen maar toe.

Toch krijgt de inzet van robots nog geen vrij baan. Dat komt door weerstand uit maatschappij en zorgsector en door innovatiebeperkende Nederlandse en Europese wet- en regelgeving. Zorgverleners en familieleden hebben vaak moeite met het idee dat een robot menselijk contact vervangt en dat er geen controle is op de geleverde zorg door de robot.

Wet- en regelgeving voor de inzet van zorgtechnologie is nuttig en nodig, maar Europese en Nederlandse regelgeving schieten hun doel voorbij doordat ze innovatie tegenhouden. Wet- en regelgeving kunnen meer ruimte bieden voor de ontwikkeling van robots, zonder dat het ten koste gaat van ethiek. Zeker voor niet-academische onderzoeksinstellingen houdt regelgeving verkenningen en praktijktesten tegen. Dat is ook belemmerend voor de innovatiekracht en ontwikkelingsmogelijkheden in de zorg.

Oplossingen

Vanuit de zorg en de familie moeten we robots als een aanvulling op menselijke arbeid en contact gaan zien. Eén die hard nodig is om de huidige en toekomstige personeelstekorten te beperken, en die ook past bij de veranderende verhoudingen waarbij tijd voor mantelzorg steeds schaarser wordt.

Binnen wet- en regelgeving is ruimte nodig voor de ontwikkeling van zorg en sociale robots, zonder dat het ten koste gaat van ethiek. Door testen in te bedden in de goedkeuringstrajecten, krijgt onderzoek vanuit meer diverse instellingen ruimte om goed plaats te vinden. En daarmee Nederland en Europa met innovaties verder te helpen in de zorgvraagstukken waar ze voor staan.