'Politieke focus op schijnzelfstandigheid zzp’er bedreigt echt doel collectief verzekeren'

Dit is een expertquote van Chris van Veldhuizen, econoom en directeur, Vakvereniging HZC.

U kunt dit bericht, of delen hiervan gebruiken op uw kanalen, met vermelding van de naam van de expert en organisatie. Aanleiding: Kamer steunt opt-out-regeling zzp'ers | BNR Nieuwsradio

Het alternatief van een collectieve basisvoorziening voor alle werkenden verdient veel meer aandacht en serieus onderzoek. En graag voordat er een wettelijke regeling wordt ingevoerd die niet gaat werken omdat die te duur is en waarvan verwacht wordt dat de beoogde uitvoering via UWV voor veel problemen gaat zorgen. En anders gaat de opt-out-regeling er straks vanzelf wel voor zorgen dat zzp’ers op grote schaal gaan opteren om het op een andere wijze te regelen.

Belangrijk argument van de regering voor het invoeren van een verplichte collectieve arbeidsongeschiktheidsverzekering (AOV) voor zzp’ers is het tegengaan van schijnzelfstandigheid.

Op zich begrijpelijk vanuit een level playing field dat HZC ook voor staat: een gelijk speelveld voor zzp’ers en werknemers in loondienst. In de praktijk van de bouw en infra signaleert HZC regelmatig dat er ergernis bestaat onder werknemers in loondienst over het ervaren van oneerlijke concurrentie door zzp’ers die zich niet verzekeren. En daardoor met lagere tarieven rekenen dan economisch zou moeten als ze de kosten voor die vangnetten mee zouden berekenen.

Maar met de politieke focus op het argument van schijnzelfstandigheid dreigt de meer cruciale economische en maatschappelijke achterliggende doelstelling uit het oog te raken. Het zou moeten gaan over de echte zelfstandigen die in de praktijk problemen hebben om zich betaalbaar te kunnen verzekeren tegen belangrijke risico’s als arbeidsongeschiktheid en pensioen. Individueel verzekeren tegen deze risico’s is momenteel voor veel zelfstandigen onevenredig duur. Maar jarenlang onverzekerd doorwerken brengt zelfstandigen op termijn financieel in de problemen, als zij met pensioen willen gaan of onverhoopt eerder arbeidsongeschikt raken.

Als een collectieve verzekering voor zzp’ers dit economische en maatschappelijke probleem kan oplossen dan kunnen we daar alleen maar voor zijn. Maar de huidig voorgestelde verplichte AOV voor zzp’ers bereikt deze doelstelling helaas niet. De premiekosten van 7,5 á 8 procent zijn erg hoog, vooral als je het afweegt voor wat je ervoor krijgt met een jaar wachttijd die je eerst zelf moet overbruggen en een verwachte maximale uitkering van zo’n 1930 euro per maand.

Kortom, een veel te dure oplossing met focus op een verkeerde doelstelling. Onderzoek eerst serieus het alternatief van een collectieve basisvoorziening voor álle werkenden, om daadwerkelijk een oplossing te bieden voor het onderliggende economische en maatschappelijke probleem.