Onderzoek NVVE: wilsverklaring moet vast onderdeel zijn van medisch dossier

Veel ouderen vinden het moeilijk om met hun huisarts te praten over hun wensen rond het levenseinde. Om het gesprek op gang te brengen, moeten wilsverklaringen een vast onderdeel worden van het medisch dossier bij de huisarts. Dat zeggen acht op de tien 55-plussers in een representatief onderzoek van bureau Newcom in opdracht van de Nederlandse Vereniging voor een Vrijwillig Levenseinde (NVVE). De NVVE dringt erop aan dat artsen in Nederland het idee omarmen.

De NVVE, een vereniging met ruim 172.000 leden, is er een groot voorstander van dat wilsverklaringen een vast onderdeel worden van elk medisch dossier. Dit zorgt ervoor dat arts en patiënt makkelijker met elkaar in gesprek komen over het levenseinde. In steeds meer medische sectoren wordt aan Advance Care Planning gedaan en wilsverklaringen zijn daarvoor bij uitstek een geschikt gespreksdocument.

NVVE-directeur Agnes Wolbert hoopt dat het NVVE-onderzoek artsen ertoe aanzet levenseindevragen met hun patiënten te bespreken. ,,Het is zo belangrijk dat arts en patiënt van elkaar weten waar zij aan toe zijn als de nood aan de man komt. Tijdens de eerste fase van de coronacrisis bleek bijvoorbeeld dat veel ouderen niet op de IC willen worden opgenomen. Dat kunnen zij met een behandelverbod op tijd aan hun arts kenbaar maken.’’

Het onderzoek is een vervolg op een vergelijkbare NVVE-enquête uit 2014. Sindsdien zien steeds meer ouderen het belang in van een wilsverklaring. Ruim 77% van de 55-plussers is voorstander van het opstellen van wilsverklaringen. Toch komt het er in de praktijk nog weinig van dat mensen wilsverklaringen opstellen. Het aantal mensen dat een wilsverklaring heeft, is sinds 2014 gestegen van 14% naar 18%.

Voor zich uit schuiven

Volgens het onderzoek schuiven mensen het onderwerp voor zich uit zolang zij niet ziek zijn. Pas als de gezondheid achteruit gaat, gaan zij erover nadenken om hun wensen op papier te zetten. Het blijkt bovendien geen gemakkelijk gespreksonderwerp. 63% heeft er met de kinderen over gesproken en 54% met de partner. Met de huisarts heeft 52% van de 55-plussers zijn of haar wensen rond het levenseinde besproken. In 2014 was dat nog 35%. Bijna een kwart van de ondervraagden zegt dat zij het moeilijk vinden om dit onderwerp met hun huisarts te bespreken.

De NVVE biedt haar leden drie wilsverklaringen: het behandelverbod, het euthanasieverzoek en de volmacht. Wilsverklaringen zijn niet alleen van belang om het gesprek over levenseindevragen op gang te brengen. Uit recente uitspraken van tuchtcolleges en de Hoge Raad blijkt dat zij een prominente rol spelen indien de patiënt zijn of haar wensen niet meer zelf kenbaar kan maken. Dat kan het geval zijn bij vergevorderde dementie of een coma.